Zgodnie z art. 77 Kodeksu wykroczeń: „Kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze grzywny [od 20 zł] do 250 złotych albo karze nagany”.

 

 

Przedmiotem ochrony jest tutaj bezpieczeństwo człowieka i mienia. Chodzi zatem o to, aby ten, kto trzyma zwierzę, panował nad nim w sposób zapewniający bezpieczeństwo osobom trzecim. Omawianego czynu można dopuścić się zarówno z winy umyślnej (sprawca chce popełnić czyn lub – przewidując możliwość jego popełnienia – godzi się na to), jak i nieumyślnej (sprawca nie chce wprawdzie popełnić czynu, nie zachowuje jednak należytej staranności, bądź dopuszcza się rażącego niedbalstwa).

 

Rodzaj lub stopień winy uwzględnia się przy wymiarze kary. Sprawcą powyższego wykroczenia może być każdy, kto rzeczywiście trzyma zwierzę, a więc nie tylko jego właściciel.
W niniejszym przepisie nie chodzi o to, by bezwzględnie każdego psa prowadzić na smyczy i w kagańcu. To osoba, która prowadzi psa, powinna co najmniej przewidzieć jego zachowanie i zachować takie środki ostrożności, jakie sprawią, że zwierzę będzie bezpieczne dla otoczenia. Niemniej istnieją takie rasy psów, które zawsze wymagają trzymania zwierzęcia na smyczy i w kagańcu. Są to:

 

amerykański pit bull terrier,
pies z Majorki (Perro de Presa Mallorquin),
buldog amerykański,
dog argentyński,
pies kanadyjski (Perro de Presa Canario),
tosa inu,
rottweiler,
akbash dog,
anatolian karabash,
moskiewski stróżujący,
owczarek kaukaski.

 

Psy wymienionych ras zostały zaliczone do szczególnie groźnych dla otoczenia (rozporządzenie Ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 28 kwietnia 2003 r. (Dz. U. Nr 77, poz. 687).

 

W przypadku, gdy następstwem pogryzienia przez psa jest szkoda na osobie, wówczas w grę może wejść odpowiedzialność za przestępstwo karne. Szkoda ta może polegać na lekkim, średnim lub groźnym uszczerbku na zdrowiu bądź nawet na śmierci człowieka.

Ciężki uszczerbek na zdrowiu polega na pozbawieniu człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, bądź spowodowaniu innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej oraz trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała i skutkuje odpowiedzialnością z art. 156 § 1 Kodeksu Karnego.

Jeśli sprawca działał umyślnie, może zostać wymierzona mu kara pozbawienia wolności od 1 roku do 10 lat, natomiast w przypadku wykazania nieumyślności – kara pozbawienia wolności do lat trzech (w tym wypadku najkrócej kara może trwać 1 miesiąc). Natomiast jeśli następstwem wywołania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu jest śmierć człowieka, trzymającemu psa, który nie zachował koniecznych środków ostrożności, będzie groziła kara pozbawienia wolności od 2 do 12 lat.

Kara pozbawienia wolności może zostać orzeczona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jeśli nie przekracza 2 lat. Jeśli wyrok jest wyższy, skutkuje orzeczeniem kary bezwzględnej.
Spowodowanie średniego uszczerbku na zdrowiu może grozić odpowiedzialnością karną – w przypadku umyślności – na podstawie art. 157 § 1 K.k.; bądź – w przypadku nieumyślności – na podstawie art. 157 § 3 K.k.
Średni uszczerbek na zdrowiu polega na spowodowaniu uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia trwającego powyżej 7 dni. Za spowodowanie umyślnego średniego uszczerbku na zdrowiu może zostać wymierzona tylko i wyłącznie kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, natomiast za czyn ten popełniony z winy nieumyślnej sąd powinien przede wszystkim wymierzyć karę grzywny, chyba że kara ta byłaby niewystarczająca – wówczas w pierwszym rzędzie należy rozważyć, czy cele kary spełni ograniczenie wolności; ostatecznie sąd może wymierzyć temu sprawcy karę pozbawienia wolności w wymiarze do roku.

Karę grzywny wymierza się w stawkach dziennych; co do zasady najniższa liczba stawek wynosi 10, zaś najwyższa 360. Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe; stawka dzienna nie może być niższa od 10 złotych ani też przekraczać 2000 złotych.

Kara ograniczenia wolności polega natomiast na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazanej przez sąd w odpowiednim zakładzie pracy, placówce służby zdrowia, opieki społecznej, organizacji lub instytucji niosącej pomoc charytatywną lub na rzecz społeczności lokalnej, w wymiarze od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym. Jeśli skazany jest zatrudniony, sąd może, zamiast obowiązku określonej pracy, orzec potrącenie od 10 do 25% wynagrodzenia za pracę na rzecz Skarbu Państwa albo na cel społeczny wskazany przez sąd. W okresie odbywania kary skazany nie może rozwiązać bez zgody sądu stosunku pracy. Karę ograniczenia wolności wymierza się od 1 miesiąca do 12 miesięcy.

Wreszcie lekki uszczerbek na zdrowiu polega na wywołaniu uszczerbku na zdrowiu lub rozstroju zdrowia na czas nie dłuższy niż 7 dni (art. 157 § 2 K.k.). Kara grożąca za popełnienie tego przestępstwa, to przede wszystkim kara grzywny, kara ograniczenia wolności i kara pozbawienia wolności do lat 2. Sąd, wymierzając karę, powinien kierować się regułami wyżej opisanymi, z preferencją dla kary grzywny, jeśli jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary, tj. celów represyjnych, wychowawczych i prewencyjnych. Przestępstwo z art. 157 § 2 K.k. może być popełnione zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie. Nieumyślność skutkuje łagodniejszą odpowiedzialnością. Kara grożąca za ten występek popełniony z winy nieumyślnej to kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 1 roku.

Ustalenie z jakiego rodzaju szkodą mamy do czynienia w konkretnym przypadku, należy do biegłego lekarza, któremu przewodniczący winien zlecić sporządzenie opinii.

W przypadku, gdy na skutek pogryzienia ulegnie zniszczeniu mienie pokrzywdzonego (np. ubranie, obuwie), wówczas osobę trzymającą w sposób nieprawidłowy zwierzę można pociągnąć do odpowiedzialności za te zniszczenia. Jeśli wyrządzona szkoda nie przekracza kwoty 250 zł, w grę wejdzie odpowiedzialność za wykroczenie z art. 124 Kodeksu wykroczeń, co jest zagrożone karą aresztu (od 5 do 30 dni), ograniczenia wolności w wymiarze 1 miesiąca lub grzywny (od 20 do 5000 zł). W przypadku, gdy szkoda będzie większa, powyższy czyn należy zakwalifikować jako przestępstwo określone w art. 288 Kodeksu Karnego zagrożonego karą pozbawienia wolności do lat dwóch, a w przypadku uznania danego zdarzenia za wypadek mniejszej wagi – karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 1 roku.

 

autor: Dominik Marchewka

foto: kurierostrolecki.pl