Wiele osób, często czysto amatorsko, interesuje się fotografią. Jednak dużo trudności sprawia zrozumienie i zapamiętanie informacji o ustawieniach aparatu. Do czego służy przysłona? Jaki czas naświetlania ustawić? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdziecie poniżej.

 

 

Czterema rzeczami, które należy w aparacie nastawić, aby zdjęcie było udane, są: ostrość, czas naświetlania, przysłona i czułość ISO. Przyjrzyjmy się nieco bliżej każdej z nich.

Co do ostrości jest to dosyć prosta sprawa do ustawienia. W fotografii ważne jest, aby dany obiekt był ostry. Jak tego dokonać? Zazwyczaj w aparatach mamy dwie takie możliwości – automatyczną i manualną. Nastaw automatyczny sprawdza się w niemal wszystkich warunkach, nawet przy fotografii makro. Natomiast nastaw manualny warto użyć przy fotografowaniu małych i/ lub ruchomych obiektów. Ważne jest też użycie odpowiedniej głębi ostrości. Zależnie od tego, co chcemy sfotografować, używamy dużej lub małej głębi ostrości. Zazwyczaj przy zdjęciach reportażowych, krajobrazowych itp. sprawdza się duża głębia ostrości, ponieważ ważne jest, aby każdy element pozostawał ostry. Przy portretach czy zdjęciach makro, bardziej odpowiednia będzie mała głębia ostrości, aby główny obiekt był ostry, zaś tło zamazane. 

Główne czynniki, które mają wpływ na głębie ostrości, to: 

• ogniskowa – im dłuższa, tym głębia jest mniejsza
• przysłona – im większa, tym głębia większa
• odległość między aparatem a fotografowanym obiektem – im mniejsza, tym i głębia mniejsza.

Duża głębia ostrości

 

Mała głębia ostrości

 

Kolejną ważną rzeczą jest ustawienie przysłony. Dzięki przysłonie kontrolujemy ile światła dociera do wnętrza aparatu. Tradycyjne wartości przysłony to: f/1,4; f/2; f/2,8; f/4; f/5,6; f/8; f/11; f/16; f/22; f/32; f/64. Im większa przysłona, tym jej otwór mniejszy i tym samym mniej światła docierającego. Przysłona ma też ogromny wpływ na głębie ostrości, dlatego jeśli zależy nam na małej głębi ostrości np. w portrecie, tak aby tło było nieostre, to używamy przysłony o wartości od f/1,4 do f/5,6. Jeśli nie zależy nam na głębi ostrości to ustawiamy wartość od f/8 do f/11, natomiast gdy chcemy osiągnąć dużą głębie ostrości – od f/16 wzwyż. 

 

 

Przysłona i czas naświetlania mają ze sobą wiele wspólnego. Poniżej opiszę, jak ustawić obie wartości, aby współgrały ze sobą, lecz wcześniej skupmy się na tym, co to jest ten czas naświetlania.

 

Czas naświetlania, to czas, w którym promienie z zewnątrz będą przenikać do środka aparatu.
Dlatego w warunkach słabego oświetlenia, konieczny jest dłuższy czas, a przy mocnym świetle krótszy. Tradycyjnymi czasami naświetlania są: 1; ½ ; ¼; 1/15; 1/30; 1/60; 1/125; 1/250; 1/500; 1/1000, w tym oczywiście ½ sekundy jest dłuższym czasem od np. 1/250 sekundy. 

Kiedy używamy jakich czasów naświetlania?:

 

• gdy chcemy wykonać ostre zdjęcie samochodu rajdowego lub kropel wody, używamy czasu 1/250 lub krótszych
• gdy chcemy sfotografować wodospad lub deszcz, tak aby jego jednolite smugi przecinały zdjęcie, używamy czasu ok. 1/60
• gdy chcemy stworzyć zdjęcie panoramowane, tzn. podążamy za ruchomym obiektem, a tło jest rozmyte, wtedy najlepsze czasy to od 1/15 do ½
• gdy chcemy stworzyć artystyczne zdjęcie lub nocne, gdzie samochody tworzą świetlne smugi, to najlepiej użyć dłuższych czasów niż ½.

 

 

 

 

Jakie zależności są pomiędzy czasem naświetlania a przysłoną? Warto zapamiętać, że wzrost o jeden stopień czasu wiąże się ze zwiększeniem o jeden stopień przysłony. Dlatego czas 1/125 i przysłona f/16, da podobny efekt co czas 1/60 i przysłona f/22.

 

Na koniec dowiemy się, co to takiego czułość ISO. Jest to parametr określający, w jakim stopniu element światłoczuły jest wrażliwy na światło. W warunkach słabego oświetlenia stosujemy wyższe ISO, wtedy gdy nawet odpowiednie ustawienie przysłony i czasu nie pomaga. Jednak wysokie ISO powoduje negatywne skutki – ziarno, czyli zakłócenia, objawiające się widocznymi kropeczkami. Jednak czasem wyjścia nie ma i jedynym rozwiązaniem jest użycie wysokiego ISO. Ziarno często jest wykorzystywane do zdjęć artystycznych i często nadaje uroku. A gdy już  takie szumy pojawią się na zdjęciu i nie pasują one do naszej koncepcji, to z ratunkiem ‘’przybyć’’ może photoshop. 
Podstawowe wartości ISO to: 100, 200, 400, 800, 1600 i 2000.

 

 

Dla początkujących fotografów, te wszystkie ustawienia mogą wydawać się ‘’czarną magią’’. Jednak najważniejszą zasadą jest – ćwiczyć, ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć. Bawmy się ustawieniami, nie bójmy się zmieniać parametrów, aby sprawdzić, jak nasz aparat radzi sobie w przeróżnych warunkach. Powodzenia :)

 

Autor: Małgorzata Wąs
Foto: dfv.pl
kadrzasada.pl
swiatobrazu.pl
pl.wikibooks.org